در سال 2017 بود که افشاگری‌های زنان علیه هالیوود به راه افتاد. یک مبارزه علیه فرهنگ تجاوز.
شروع این موج با رسوایی‌های “هاروی واینستاین” تهیه کننده مطرح هالیوود بود.
افشاگری‌ها علیه او راه افتاد و در زمان کوتاهی تعداد قربانیان او به بیش از هشتاد نفر رسید.
نتیجه این افشاگری‌ها این شد که او در سن 65 سالگی از دنیای هالیوود کنار گذاشته شد.
اکنون پس از گذشت سه سال از این ماجرا، جنبشی مشابه در کشور ما شروع شده است
که طیف آن از افراد گمنام تا افراد هنرمند معروف را در بر می‌گیرد.
به همین دلیل تصمیم گرفتیم نوشته‌ای در این باره در اختیار شما خوانندگان بگذاریم.
از مزاحمت های خیابانی تا تجاوز
هیچ تفاوتی ندارد که شخصی در خیابان هدف متلک و تیکه پرانی قرار می‌گیرد
یا در محل کار خود توسط بالادستی خود به هدف حفظ شغل و یا ارتقای جایگاه تحت فشار برای برقراری رابطه جنسی قرار گیرد.
تمام این رفتارها در گستره خشونت جنسی قرار می‌گیرند.
سو استفاده جنسی، تعرض جنسی، آزار و اذیت جنسی و حتی تجاوز جنسی همه در یک طیف قرار می‌گیرند.
اما هر کدام به چه معنی هستند؟
به طور کلی خشونت جنسی طیف گسترده‌ای از رفتارها را در برمی‌گیرد و ممکن است شامل مواردی مانند:
توهین،
تحقیر،
دروغ،
فشار
و تهدید برای اجبار به اعمال جنسی است.
این موارد می‌تواند شامل متلک انداختن و سوت زدن تا ارسال تصاویر ناپسند و… باشد.
وقتی حرف از سو استفاده جنسی می‌شود، دامنه رفتارها کمی محدودتر می‌شود.
این رفتارها از می‌تواند از
لمس ناخواسته تا اجبار کردن فرد به لمس جنسی فرد متجاوز،
وادار کردن قربانی به تماشای قسمت‌های جنسی بدن را شامل می‌شود.
به همین صورت تعرض جنسی می‌تواند از یک بوسه اجباری و لمس کردن
تا فشار آوردن به فردی برای برقراری رابطه جنسی را شامل شود.
فرهنگ تجاوز و سرزنش قربانی
فرهنگ تجاوز یعنی محیطی که تجاوز در آن رواج دارد و خشونت جنسی در رسانه‌ها و فرهنگ عامه عادی می‌شود.
شوخی‌های آشکار و بی‌پروایی جنسی،
تحمل آزار و اذیت جنسی،
سرزنش کردن و مقصر دانستن قربانی،
بررسی کردن دقیق پوشش و لباس قربانی،
به تصویر کشیدن خشونت جنسی در تلویزیون و سینما،
تعریف مردانگی به عنوان موجودی مسلط و پرخاشگر جنسی و زن به عکس و… همه از رفتارهایی هستند که از این فرهنگ تجاوز نشات می‌گیرد.
فرهنگ تجاوز به عنف، الفاظ نادرست، تحقیر زنان و… جامعه‌ای را بنا میکند که به حقوق زنان و امنیت آنها بی‌اعتنایی کند.
آنگونه که روانشناسان معتقدند از بزرگترین عوامل ایجاد فرهنگ سرزنش قربانی، فرضیه جهان عادلانه است.
فرضیه‌ای که رخدادهای بد برای آدم‌های خوب رخ نمی‌دهد و مردم سزاوار آنچه که برایشان اتفاق می‌افتد هستند.
این تمایل به منصفانه دیدن دنیا موجب این تصور می‌شود که مردم خودشان کنترل سرنوشت و اتفاقات خوب و بد را در دست دارند.
بنابراین از دلایلی که افراد، قربانیان را مقصر می‌دانند این موضوع است که دوست دارند از یک رویداد ناخوشایند فاصله بگیرند
و از این راه، این تصور را برای خود به وجود بیاورند که نسبت به رخ دادن آن واقعه برای مصون هستند.
و یا اینکه با برچسب زدن به فرد قربانی، او را متفاوت از خود ببینند.
مثلا اگر به یکی از آشنایان من تعرضی شد، به این دلیل بود که فلان لباس خاص را پوشیده بود
و من اگر این کار را انجام ندهم آزار به نهادهای انتظامی را برای در امان خواهم بود.
این دیدگاه آسیب‌رسان و خطرناک است به این دلایل که:
- قربانی را به حاشیه می‌برد،
- شرایط را برای او سخت‌تر از گذشته میکند
- گزارش تعرض و آزار را به نهادهای انتظامی برای رسیدگی و جلوگیری از وقوع دوباره این رویداد سخت‌تر میکند
- و در نتیجه به متجاوز این اجازه را می‌دهد تا بدون ترس از مجازات رفتارش را ادامه دهد و قربانیان بیشتری بگیرد.
حال اگر فرد بداند که شما یا جامعه او را به عنوان مقصر می‌شناسید، برای حرف زدن احساس امنیت نخواهد کرد و این چرخه مضر سکوت ادامه‌دار می‌شود.
با قربانی تجاوز چگونه برخورد کنیم؟
بیماری‌های مقاربتی،
ایدز،
احتمال بارداری،
اختلالات مرتبط با تروما و استرس و…
از خطراتی است که فرد مورد تعرض قرار گرفته را تهدید میکند و در نتیجه ضروری است که
شخص نسبت به این مسایل آزمایش‌های لازم را انجام دهد و درمان‌هایی که ممکن است به آن نیاز داشته باشد را دریافت کند.
حتی تصور اینکه یکی از دوستان و یا نزدیکان‌مان قربانی تجاوز جنسی شده باشد بسیار دشوار و دردناک است .
اکثر افراد در همچین شرایطی نمی‌دانند چه رفتاری باید داشته باشند و حتی اینکه چه بگویند.
این نکته را به خاطر داشته باشید که افشای اطلاعات و بیان آنچه بر او گذشته است اصلا کار راحتی نبوده و ممکن است احساس شرمندگی کنند.
همچنین ممکن است این نگرانی داشته باشند که حرفشان را باور نکنید و از همه بدتر اینکه او را مقصر بدانید.
به همین خاطر تنها وظیفه شما این است که از شخص حمایت کنید
و هرگونه تحقیق و سوال پرسیدن را به متخصصان واگذار نمایید.
این حمایت می‌تواند دامنه وسیعی از همراهی با فرد برای مراجعه به پلیس، تا گوش دادن و دلداری دادن او باشد.
به هر روشی که می‌توانید حمایتش کنید.
مهم‌ترین حمایت از یک نجات یافته از تجاوز، گوش دادن به او و یادآوری مداوم این نکته است که او تقصیری ندارد و شما کنارش هستید.
در همین رابطه بخوانید:
از هرگونه قضاوت کردن خودداری نمایید
تجاوز جنسی یک رخداد پیش پا افتاده نیست و به سادگی هم اثراتش جسم و روان فرد پاک نمی‌شود.
پس تلاش کنید از ارایه راه حل و پرسش و پاسخ‌های مبنی بر اینکه او را از تقلا با این مساله در آورد، خودداری کنید.
احتمالا مدت‌ها بگذرد و کماکان درد و آسیب موضوع تعرض جنسی برای قربانی یاقی بماند.
به او اهمیت دهید
و اطمینان دهید که کنارش هستید.
چطور با فرهنگ تجاوز مقابله کنیم؟
در زمانه‌ای که قربانیان مقصر شناخته می‌شوند
علاوه بر تحمل بار سنگین رخدادی که بر سرشان گذشته،
باید دایما در حال اثبات و شنیدن سرزنش‌هایی از طرف دیگرانی باشند که تقصیر را بر گردن آنها می‌گذارد.
این وظیفه ما است تا به نوبه خود در برابر در جامعه‌ای که فرهنگ تجاوز چنان تبدیل به موضوعی بدیهی شده که انگار به راحتی هر رفتاری از سمت زنان مجوز تعرض را برای برخی صادر میکند بایستیم و مقابله کنیم.
سازمان ملل در همین رابطه مطلبی منتشر کرده است که در آن راه‌کارهایی برای از بین بردن فرهنگ تجاوز ارایه می‌دهد.
مقابله با فرهنگ تجاوز
رضایت جنسی یک اصل اساسی است:
فرهنگ “رضایت مشتاقانه” را در زندگی دنبال کنید و درباره آن صحبت کنید.
به جای شنیدن “نه” از بله مشتاقانه از طرفین درگیر اطمینان پیدا کنیم.علت‌های واقعی را پیدا کنیم:تا زمانی که زنان را کم ارزش‌تر از مردان بدانیم و خشونت و تسلط را به عنوان نشانه‌های «مردانگی» و«قوی بودن» بپذیریم فرهنگ تجاوز ادامه پیدا میکند.
هنگامی که حرف از خشونت جنشی می‌شود، تمایلات جنسی، هوشیار بودن و پوشش او کاملا بی ربط و معنی می‌شود.به جای آن باید با باوری که معتقد است: پسران و مردان از طریق “خشونت” قدرت به دست می‌آورند، مقابله کرد و آن را به چالش کشید.باید مفهوم درخواست برای رابطه جنسی به عنوان یک حق فردی را زیر سوال ببریم و مردانگی را بازتعریف کنیم.
از سرنش کردن قربانی دست بکشیم:
زبان با فرهنگ رابطه عمیقی دارد.
ممکن است از یاد ببریم که عبارات و کلماتی که هر روز استفاده می‌کنیم واقعیت ما را شکل می‌دهند.
ممکن است بگوییم:
- با آن لباسی که پوشیده بود، معلوم است مورد تجاوز قرار می‌گیرد
- او مانند یک آدم بدکاره لباس پوشیده بود
- او خودش دلش می‌خواست و….
اما باید بدانید اینکه او چه پوشیده، مست بوده یا هشیار، در کجا بوده ووو هیچ کدام دلیل قانع کننده‌ای برای تجاوز به او نیستند.
فرهنگ تجاوز در ایران
نقش سیاست چیست؟
رهبران جامعه باید سیاست‌هایی داشته باشند که به هیچ عنوان خشونت جنسی را تحمل نکنند و مداوم بر این موضع تاکید کنند.
مجرمان باید این را بدانند که این دسته از رفتارها توسط افراد و جامعه تحمل نمی‌شود و قانون آنها را مجازات خواهد کرد.
ما نیز به عنوان افراد جامعه باید رویکردی داشته باشیم که به هیچ وجه در در محل کار، تحصیل و زندگی خود این موضوع را تحمل نکنیم.
افزایش دانش و آگاهی
فرهنگ تجاوز در طول زمان و شرایط گوناگون شکل و فرم‌های مختلفی به خود می‌گیرد.
مهم این است که بدانیم تجاوز صرفا در حمله یک مرد به زن که شب‌هنگام به تنهایی قدم می‌زند خلاصه نمی‌شود.
همانگونه که قبلا هم اشاره شد این موضوع طیف وسیعی را شامل می‌شود.
مانند مجموعه‌ای از اقدامات مضر که استقلال و حقوق زختران و زنان را نقض میکند.
از جمله این اقدامات میتوان به: کودک همسری، ختنه زنان اشاره کرد.
سیاری تعرض و تجاوز را اشتباه می‌دانند، اما خشونت و آزار از راه کلام، واژه‌ها و زبان امری معمول عادی است.
این تلقی ما را در فرهنگ تجاوز غرق میکند.
دانستن و آگاه بودن از تاریخ تجاوز مورد دیگری است که به ما کمک میکند تا بدانیم تجاوز همواره در طول تاریخ برای تخریب جایگاه زنان و نسل کشی استفاده شده است.
تجاوز صرف گروه خاصی نیست
فرهنگ تجاوز بدون در نظر گرفتن هویت جنسی، وضعیت اقتصادی، نژاد، مذهب یا سن همه ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
از بین بردن آن به معنای کنار گذاشتن تعاریف محدودکننده جنسیتی و جنسی است که تعاریف خود اشخاص را محدود میکند.
برخی از خصوصیات مانند
گرایش جنسی،
ناتوانی جسمانی،
قومیت
و دیگر عوامل آسیب‌پذیری زنان در برابر خشونت را افزایش می‌دهد.
صدای قربانیان تجاوز جنسی را بشنویم
به روایت‌ها و داستان‌های قربانیان گوش دهیم و با آنان همدردی کنیم.
داستان‌های بازماندگان تجاوزات جنسی را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنیم
سخت به خاطر داشته باشید که شوخی کردن با این موضوع باعث می‌شود که
قبح آن بریزد،
به این کار مشروعیت دهد
و قربانیان سخت‌تر از قبل بتوانند درباره آن صحبت کنند.
بر عهده ماست که نسل آینده را آموزش دهیم
ما باید الهام‌بخش آینده باشیم.
باید کلیشه‌های جنسیتی و ایده‌آل‌های خشونت‌آمیز را که کودکان در رسانه‌ها، خیابان‌ها و مدرسه با آن روبه‌رو می‌شوند، را به چالش بکشید.
اجازه دهید فرزندانتان بدانند خانواده شما یک فضای امن برای آنها است تا بتوانند خودشان را به همان شکلی که هستند ابراز کنند.
انتخاب‌های آنان را تایید کنید و اهمیت رضایت را در سنین جوانی به آنها آموزش دهید.
سکوت را بشکنیم
با خانواده و دوستان خود در مورد چگونگی همکاری مشترک برای پایان دادن به تجاوز جنسی در جامعه خود صحبت کنید.
چه صحبت درباره تعریف مردانگی باشد،
چه جمع‌آوری کمک‌های مالی برای سازمان‌های حقوق زنان
و چه پیوستن به اعتراضات علیه سیاست‌هایی که تجاوز جنسی را تایید میکند.
همه این عوامل ما را مجبور می‌کنند که علیه فرهنگ تجاوز متحد شویم.
No comment