بازنشستگی مرحله‌ای است که زندگی یک فرد را متحول می‌کند. بازنشستگی را می‌توان به عنوان زمانی در نظر گرفت که افراد از کار دست می‌کشند و به فعالیت‌هایی غیر از شغل یا شغل مرتبط می‌پردازند. پس آمادگی برای بازنشستگی یک موضوع حائز اهمیت است.

چه مسائلی بر بازنشستگی تأثیر می‌گذارد؟

برخی از عوامل به شدت انگیزه فرد را برای بازنشستگی قبل از موعدِ مشخص و برنامه‌ریزی شده، زیاد می‌کند و بنابراین به نظر می‌رسد که فرد ناخواسته از کار بازنشسته شده است. مانند موارد زیر:

• سلامت جسمی یا روانی ضعیف کارمند یا اعضای خانواده که به کمک وی نیاز دارند
• کسب و کار یک کارفرما در حال کاهش یا بسته شدن است.
• هزینه‌های مالی برای ادامه کار بیشتر از سود مالی است.
• فشار کارفرما (یا خود) برای بازنشستگی به دلیل عدم هماهنگی با فشار کاری یا پیشرفت‌های مرتبط با شغل.

از سوی دیگر، برخی افراد با کمال میل بازنشستگی را انتخاب می‌کنند. تصمیم آنها ممکن است بر اساس:

• داشتن پس انداز کافیِ پول و عدم نیاز به حقوق کارمندی باشد
• با این باور که در یک سن خاص، انتظار می‌رود که فرد بازنشسته شود و مرحله جدیدی از زندگی را آغاز کند
• درگیر شدن در فرصت‌های اجتماعی بیشتر (به عنوان مثال، گذراندن وقت با خانواده و دوستان، رفتن به مکان‌هایی که تعاملات اجتماعی را تشویق می‌کند)
• داشتن زمان برای انجام کارهایی که هنگام کار نمی‌توانستند انجام دهند

مطالعات اخیر نشان داد که میانگین سن بازنشستگی در طول سال‌ها افزایش یافته است. این افزایش سن بازنشستگی ممکن است تحت تأثیر افرادی باشد که مایل به کار هستند (آنها از شغل خود لذت می‌برند یا شاغل هستند) یا افرادی که مجبور به کار هستند (آنها توانایی پرداخت هزینه بازنشستگی را ندارند یا به خدمات آنها نیاز است).

عوامل روانشناختی رایجی که بر تصمیمات بازنشستگی تأثیر می‌گذارند، استرس و اضطراب و همچنین احساس عدم قدردانی یا به حاشیه رانده شدن توسط مافوق و یا همکاران است.

اگر این احساسات به اندازه کافی جدی باشند، ممکن است تغییر قابل توجهی در نگرش کارگر نسبت به ادامه کار ایجاد شود. به عنوان مثال، “آیا این کار کیفیت زندگی مرا تحت الشعاع قرار نداده است که من حاضرم به آن ادامه دهم؟”

صرف نظر از اینکه یک فرد آزادانه بازنشستگی را انتخاب می‌کند یا «اجباراً از خانه خارج می‌شود»، افراد می‌توانند بازنشستگی را آنطور که انتظار داشتند، پیدا کنند. غیر معمول نیست که پس از “اثر ماه عسل” بازنشستگی (معمولاً چند ماه پس از بازنشستگی)، افراد ممکن است احساس از دست‌دادن یا دوگانگی در مورد وضعیت خود کنند و حتی احساس افسردگی کنند. این افراد ممکن است احساساتی نظیر آنچه در ادامه گفته می‌شود داشته باشند:

• بازنشستگی به چیزی که فکر می‌کردند شبیه نیست.
• آن‌ها احساس می‌کنند که لنگر ندارند و هیچ حسی از هدف یا هویت ندارند (مخصوصاً اگر احساسشان بر اساس شغلشان باشد).
• آنها بی‌حوصله هستند و نمی‌دانند با تمام وقت آزاد خود چه کنند و بنابراین احساس بیکاری و بی‌فایده بودن می‌کنند.
• آنها باید با عوامل استرس‌زا جدید در زندگی روزمره خود سازگار شوند (مثلاً موارد بیشتر برای مشاجره با یکی از اعضای خانواده، انجام کارهایی که در زمان استخدام انجام نداده‌اند، از دست دادن تماس روزانه با “دوستان کاری”).

برای برخی، تغییر ناگهانی در زندگی که سال‌ها می‌شناختند، ممکن است نیاز به تعدیل سختی داشته باشد. در نتیجه، آنها ممکن است تصمیمِ بازگشت به کار بگیرند. اغلب، فرد به دنبال شغلی می‌گردد که مشابه کاری باشد که قبل از بازنشستگی انجام می‌داد. انجام این کار ممکن است منجر به استرس کمتر و رضایت بیشتر از زندگی شود.

مسیر بازنشستگی ممکن است جایی باشد که فرد شاغل به آرامی برنامه کاری خود را کاهش می‌دهد (نیمه بازنشستگی)، کاملاً بازنشسته می‌شود یا از یک شغل بازنشسته می‌شود و سپس در محیط دیگری سر کار می‌رود.

انتخاب مسیری که باید طی شود نه تنها تحت تأثیر عوامل مالی و اجتماعی، بلکه عوامل شخصی نیز از جمله جنبه‌های روانشناختی است که بهزیستی را ارتقا می‌دهد. با در نظر گرفتن این موضوع، یک فرد چه اقداماتی را می‌تواند انجام دهد تا در دوران بازنشستگی به بهترین شکل آماده شود و انجام دهد؟

• بدانید که بازنشستگی نباید در سن خاصی اتفاق بیفتد یا بر اساس مجموعه‌ای از شرایط دلخواه باشد. تصمیم‌گیری باید بر اساس عوامل برجسته در آن زمان باشد.

مطالب پربازدید دیگر:

برنامه ریزی جزء ضروری بازنشستگی است

یکی از مهم‌ترین مسائل این است که به بازنشستگی به عنوان یک فرآیند توسعه‌ای نگاه کنیم که باید برای آن برنامه‌ریزی شود، به‌جای تصمیم‌گیری خودبه‌خودی مبنی بر توقف کار بدون انجام هیچ‌گونه آمادگی.

برای برنامه‌ریزی مالی در زمان بازنشستگی هرگز زود نیست. علاوه بر مزایای آشکار، برنامه‌ریزی مالی همچنین به شما آزادی عمل بیشتری در انتخاب داوطلبانه در مورد زمان بازنشستگی ارائه می‌دهد.

برای نحوه گذراندن وقت خود در دوران بازنشستگی و اصلاح آن با گذشت سال‌ها و تغییر شرایط برنامه‌ریزی کنید. این کار به شما کمک می‌کند مجموعه‌ای از رشد و فعالیت‌های لذت‌بخش را شناسایی کنید (مانند بازگشت به مدرسه، صرف زمان بیشتر برای سرگرمی‌ها) تا دوران بازنشستگی رضایت‌بخش‌تر باشد و اضطراب کمتری داشته باشید.

ترجیحات و نیازهای بازنشستگی همسر یا دیگر افراد مهم را در نظر بگیرید. به عنوان مثال، اگر سلامتی او مشکل دارد یا اگر او هم کار می‌کند، بازنشستگی شما چه تاثیری بر هر دوی شما خواهد داشت؟

اگر اعضای خانواده به شما وابسته هستند یا فعالانه در زندگی شما مشارکت دارند، نیازهای آنها را در نظر بگیرید و اینکه بازنشستگی شما چه تأثیری بر آنها دارد.

آمادگی برای بازنشستگی

به طور خلاصه برای آمادگی برای بازنشستگی می‌توان گفت که:

• منابعی را بیابید که بتوانید «وجود» خود را تغذیه کنید (مثلاً معنوی، اجتماعی، فکری، خلاق، جسمانی) تا بتوانید بازنشستگی را نوعی رزق و روزی بدانید.
• بدانید که بازنشستگی از کار، بازنشستگی از داشتن یک زندگی هدفمند نیست. می‌توانید زمان و تلاش خود را به فعالیت‌هایی اختصاص دهید که حس مفید بودن را تقویت می‌کنند، مانند کار داوطلبانه. شما همچنین می‌توانید فعالیت‌هایی را انجام دهید که برای خانواده‌تان معنی زیادی دارد.
• بدانید که بازنشستگی مستلزم تعدیل است و اثرات مفید آن همیشه بلافاصله آشکار نمی‌شود.
• یکی از مهم‌ترین مسائل این است که به بازنشستگی به عنوان یک فرآیند توسعه‌ای نگاه کنیم که باید در نظر گرفته شود و برای آن برنامه‌ریزی شود، به‌جای تصمیم‌گیری خودبه‌خودی مبنی بر توقف کار بدون انجام هیچ‌گونه آمادگی.
• برای برنامه‌ریزی مالی برای بازنشستگی هرگز زود نیست. علاوه بر مزایای آشکار، برنامه‌ریزی مالی همچنین به شما آزادی عمل بیشتری را در انتخاب داوطلبانه در مورد زمان بازنشستگی ارائه می‌دهد.
• برنامه‌ریزی برای نحوه گذراندن وقت خود در دوران بازنشستگی و اصلاح آن با گذشت سالها و تغییر شرایط. این به شما کمک می‌کند مجموعه‌ای از رشد و فعالیت‌های لذت‌بخش را شناسایی کنید (مانند بازگشت به مدرسه، صرف زمان بیشتر برای سرگرمی‌ها) تا دوران بازنشستگی رضایت‌بخش‌تر باشد و اضطراب کمتری داشته باشید.

همه ما ممکن است خواهان یک زندگی کامل و معنادار باشیم. برای بسیاری از افراد، کار آنها مقدار زیادی به این هدف کمک می‌کند. با این حال، اگر فرد مجبور به بازنشستگی شود، این اهداف همچنان می‌تواند به اشکال دیگر دست یابد. بازنشستگی می‌تواند زمانی باشد که تجارب و امکانات ناشناخته‌ای ظاهر می‌شود که می‌تواند زندگی ما را بهتر کند.

بیایید با خوش‌بینی به مراحل متعدد زندگی خود بنگریم و از هر یک از آنها بیشترین بهره را ببریم.

 

اگر در این زمینه احساس خوش‌آیندی ندارید می‌توانید با مشاوره، احساسات خود را بهبود ببخشید.

 

ترجمه شده از سایکولوژی تودی