نشخوار فکری در واقع به چرخه باطل و تمام‌نشدنی افکار در ذهن گفته می‌شود. این افکار می‌توانند منفی یا اضطراب‌زا باشند.

علی رغم تلاش افراد برای توقف معمولا افکار متوقف نمی‌شوند و به صورت چرخه‌ای به طور مداوم مرور می‌شوند.

این موضوع را «بیماری شک» یا همان «اختلال وسواس فکری» می نامند. این همان وسواس است، گرفتاری در شک و حلقه بی پایانی از افکار نگران کننده!

می‌توان گفت که همه ما انسان‌ها تا حدودی درگیر مبارزه با نشخوارهای فکری و افکار نگران کننده خود هستیم. اضطراب در دنیای مدرن امروزه به افسردگی‌هایی تبدیل شده که شاید به طور آشکار در ما بروز نکند ولی به شدت در روحیه ما تاثیر گذار است.

در این مقاله از مجله روانشناسی آرامش زندگی ما تجربیات و ابزاری که در طول زمان برای مقابله با نگرانی وجود دارد را بررسی می کنیم.

شناسایی افکار مزاحم

نخستین گام برای مقابله با نگرانی، شناسایی افکار نگران کننده، نشخوارهای فکری، ترس ها و شک هاست.

آن را در چند کلمه یا یک جمله خلاصه کنید و حتی در صورت امکان، نامی روی آن بگذارید.

برای نمونه شما می خواهید به یک روانشناس خوب مراجعه کنید و اگر دوستان و آشنایانتان یا همکارانتان این موضوع را بفهمند چه فکر می کنند؟

این موضوع باعث بروز نگرانی در شما می شود.

ممکن است به شما احترام نگذارند، شما را تحقیر کنند یا با شما همکاری نکنند. با مشاهده بهتر موضوع می توانید قدرت این گونه افکار مزاحم را کم کنید.

نشخوار فکری

نشخوار فکری‎

تحریف های ذهنی را بشناسید

پس از شناسایی ترس و شک تلاش کنید تا از هر گونه تحریف فکری، همانگونه که دکتر «دیوید برنز» در کتاب خود به نام “از حال بد به حال خوب” توصیف می کند، مانند فکر بدست آوردن همه یا هیچ ، دسته بندی سیاه و سفید، نتیجه گیری عجولانه، بزرگنمایی و یا نادیده شمردن نکات مثبت، جلوگیری کنید.

در این کتاب ده روش برای تضعیفِ تحریف افکار وجود دارد که به شما کمک می کند از نشخوارهای فکری نجات یابید.

اگر دچار نشخوار فکری و یا افسردگی هستید پیشنهاد می‌کنیم این کتاب را تهیه و مطالعه نمایید.

نوشتن افکار منفی

یکی از متدهای روانشناسی برای تسلط بر فکرهای عذاب آور، نوشتن آنهاست. که این کار برای بهبود نشخوار فکری نیز بسیار مفید است.

بدین ترتیب فرصتی برای دوباره اندیشی و بازنگری افکار و موضوعات بوجود می آید.

مدت پانزده دقیقه به خود فرصت دهید تا از نگرانی خارج شوید. به یاد داشته باشید که عزیزانتان به وجود شما در هر زمانی نیازمندند.

تمسخر افکار مزاحم

طنز، هر وضعیتی را قابل تحمل می کند. باید اعتراف کرد که در هنگام نگرانی، وضعیت مسخره ای نیز در مغز انسان در جریان است.

اگر نتوانید به اضطراب و نگرانی خود بخندید، دیوانه خواهید شد!

درمان نشخوار فکری

نشخوار فکری‎

دور کردن افکار منفی با یک ضربه ناگهانی به خود

برای نمونه می توان با یک مچ بند کشی به مچ دست خود در هنگام حمله افکار مزاحم به آنجا ضربه ای بزنید. در پایان شب خواهی دید که رنگ مچ بند در اثر ضربات شما تغییر کرده است.

یکی دیگر از روش ها این است که فکر مزاحم را به روی کاغذ بنویسید و آن کاغذ را مچاله کرده و بدور بیاندازید.

بدین ترتیب فکر مزاحم را به معنای واقعی به دور انداخته اید.

بزنید بکنار

درست مانند هنگام انحراف از مسیر اصلی در هنگام رانندگی، در زمان انحراف افکارتان به کناری برانید.

هنگامی که توقف کردید، از خود پرسش نمایید که آیا به این مورد نیازی هست؟
این فکر چه چیزی را می تواند تغییر دهد؟
آیا می توانم بدین ترتیب وضعیت را تغییر دهم؟
برای بدست آوردن آرامش به این افکار نیازی هست؟

سپس برای مدت کوتاهی به پرسش های خود پاسخ و آنگاه به رانندگی ادامه دهید.

به طور کلی این همان تجسم دعای آرامش است، بدین معنی که انسان در دعای آرامش نیز بین آنچه می تواند تغییر دهد و آنچه توانایی تغییر آن را ندارد را باید کشف کند.

بدترین حالت ممکن را تصور کنید

البته در وحله اول ممکن است این روش اشتباه به نظر برسد ولی تصور بدترین حالت ممکن می تواند ترس بوجود آمده از نگرانی را کاهش دهد.

ببینید بدترین اتفاقی که میتواند بیفتد چیست و آن را با خود مرور کنید. معمولا به این نتیجه خواهید رسید که آنقدرها هم وحشتناک نیست!

این را نیز بدانید که در نشخوار فکری معمولا فاجعه سازی نیز رخ می‌دهد و به قولی از کاه کوه می‌سازیم.

قطع مکالمه

حتی یک عادت بد هم می تواند مفید باشد!

آیا شما همیشه گفتگو با دیگران را قطع می کنید؟
آیا می توانید از قطع گفتگو با دیگران جلوگیری کنید؟

کنجکاوی باعث وارد شدن به جزییات داستان های مردم می شود ولی پایان داستان این نیست. همین موضوع هم در مورد نگرانی در مغز ما صدق می کند.

تمرین بیشتر به روی رفتار و افکار نامناسب، باعث بروز نگرانی بیشتر در ذهن می شود.

اجازه ندهید گلوله برف در ذهنتان تبدیل به یک بهمن مخرب گردد. سعی کنید در همان لحظه آن را شناسایی کرده و جلوی پیشرفتش را بگیرید.

تفکر مثبت می تواند باعث کاهش نگرانی ها گردد.

نشخوار فکری

نشخوار فکری

درس آموختن

بیشتر مردم در مورد اشتباهات خود دچار عقده های روحی می شوند.

کاری را خراب می کنند و به صورت مکرر همان اشتباه را انجام می دهند، به ویژه هنگامی که کار به دیگران مربوط است و ضربه ناخواسته به آنها وارد می شود.

در هر مسئله ای، درسی نهفته است. به دنبال آموختن درس خود باشید و مانند شماره یک، آن را شناسایی و نامگذاری نمایید.

پیش از قضاوت شتابزده در هر موردی، واقعیات را مورد بررسی قرار دهید.

مهار افکار مزاحم

همه ما می دانیم که چگونه نگرانی به طور سریع می تواند مسیر زندگی ما را تغییر دهد و مانع عظیمی برای رشد ما گردد.

یک دخالت دوستانه از دوستمان، تبدیل به حالتی زشت می شود و یک انتقاد کوچک از طرف همکارمان، به یک پرونده 150 صفحه ای از ایرادات وی ختم می شود.

همه ما معایب خود را بهتر می دانیم و همچنین می دانیم برای چه هددفی از خواب برمی خیزیم.

دفن نگرانی ها یکی از بخش های پراهمیت زندگی است و دوباره اندیشی و بازنگری مسائل نیز یکی از اساسی ترین واقعیات ماست. ب

خش های دیگر که بیشتر به فانتزی و توهمات ما بستگی دارد تنها داستان سرایی ذهن ما می باشد.

در همین رابطه بخوانید:
آیا به وسواس فکری دچار هستید؟

بخشیدن خود

پس از آموختن درستان، خود را ببخشید. این قسمت، به ویژه برای افراد کمال گرا، بسیار مشکل است. به یاد داشته باشید که افراد کمال گرا، به طور طبیعی بیش از حد، دوباره می اندیشند. «

جولیا کامرون» در کتاب خود به نام «راه هنرمند» می نویسد: “کمال گرایی امتناع از پیشرفت است. حلقه ای از یک سیستم بسته فلج کننده که منجر می شود با وسواس در جزییات بمانید. کمال گرایی به جای خلاقیت آزادانه و اجازه دادن به اشتباهات برای آشکار شدن در نقش بینش صحیح، ما را در باتلاق جزییات به اصطلاح صحیح فرو می برد و اصالت کار را به یکنواختی فاقد شور و خودانگیختی بدل می سازد.”

بخشیدن خود، به معنی تمرکز به روی بینشِ به دست آمده از اشتباهات و رهایی باقی مسائل است.

پشت خط نگهداشتن افکار منفی

بسیاری از مواقع ما در وضعیتی هستیم که از آن اطلاعات دقیق و کافی نداریم.

برای نمونه؛ در مورد عزیزان خود که هنوز به منزل نرسیده اند، نمی دانیم که وی در شرایط خطرناکی قرار دارد یا خیر؟

در این موارد ما معمولا به افکار منفی اجازه رشد می دهیم و سپس نمی دانیم که چه باید انجام دهیم. بهتر است بدانیم که انتظار نباید باعث رشد افکار منفی باشد.

نشخوار فکری

نشخوار فکری

به دنبال دلایل بودن

بیشتر مواقع هدف از نگرانی مسئله واقعی نیست. هدف یا شخص و یا شرایط موجود پوششی علیه عمیق تر وارد شدن به مسئله برای جلوگیری از ترس است.

اگر به مسائل عمیق تر بنگریم، نگرانی های خود را نیز کاهش می دهیم.

در زمان حال زیستن

نشخوارهای فکری به گذشته و آینده تعلق دارند. بیشتر ما در زمان حال فکر نمی کنیم ولی این پند را جدی بگیرید؛ هنگامی که در زمان حال زندگی می کنید، هیچ اتفاق بدی در زمان آینده رخ نخواهد داد و اشتباهات گذشته شما تبدیل به تجاربتان می گردد.

تلاش کنید تا صدای اتومبیل، پرندگان، پاس کردن سگ و یا هر صدایی که در پیرامون شما به گوشتان می رسد را بخوبی بشنوید.

به رنگ‌ها نیز توجه کنید و آن‌ها را نام ببرید. رنگ تابلوی مغازه‌ها، ماشین‌ها، لباس عابرین ووو.

به آنچه در جلوی چشمانتان در حال روی دادن است توجه کنید.

نشخوار فکری