احساس گناه در بزرگسالان

احساس گناه یکی از احساسات درونی بوده که انسان ها در طول زندگی خود حتی برای یک بار هم آن را تجربه میکنند.

حس گناه هم مثل هر احساس دیگری بخشی از واقعیت زندگی ماست که میتواند تاثیرات مثبت و یا منفی بر زندگی ما برجای بگذارد.

تجربه نوعی احساس گناه، یک پدیده رایج در بزرگسالی است و از آنجایی که احساس گناه معمولاً ناخوشایند بوده و حتی ممکن است منجر به پیامدهای روانشناختی منفی بیشتر مانند افسردگی شود ، به هدف یک مطالعه برای محققین حوزه سلامت روان درآمد.

هدف از این مطالعه، ارائه اطلاعات جامع در مورد دلایل احساس گناه در بزرگسالان بود.

 

طبق این مطالعه

شرکت کنندگان در مجموع 1515 دلیل برای احساس گناه بیان کردند که این دلایل در 12 دسته اصلی و 49 دسته طبقه بندی شدند . دلایل زیر دارای بیشترین فراوانی بودند:

• دروغ گویی
• پنهان نگه داشتن حقیقت یا اطلاعات
• نگذراندن وقت با اعضا خانواده (به اندازه کافی)
• عدم مراقبت کافی از خانواده
• عدم حضور در کنار خانواده درمواقع نیاز

 

آن دسته از دلایل احساس گناه که صریحاً به «باورهای مذهبی» یا «مسئولیت عمومی‌تر» اشاره دارند (مثلاً مسئولیت در قبال جامعه،  بشریت، مشکلات جهان) در میان افراد مورد آزمون از اهمیت کمتری برخوردار بودند.

بزرگسالان به دلایل مختلف می توانند احساس گناه کنند. به نظر می‌رسد که بیشتر دلایل نسبتاً ملموس هستند. همچنین به نظر می رسد برخی تفاوت های مربوط به سن و جنسیت در دلایل حس گناه در بزرگسالان نقش دارند.

از یک سو، احساس گناه در بزرگسالی می تواند کارکردهای انطباقی – اجتماعی- مهمی نیز داشته باشد، به عنوان مثال، با ایجاد انگیزه در افراد برای جبران خسارات وارده و اجتناب از تخلفات مشابه در آینده .

علاوه بر این ، افراد می توانند احساس گناه بسیار قوی ، طولانی مدت یا غیرمنطقی را تجربه کنند و در نتیجه، پیامدهای منفی مرتبط با سلامتی مانند افسردگی ممکن است گریبانگیر آنان شود.

حال انواع احساس گناه در بزرگسالی را بشناسیم :

• گناه واکنشی 

  احساس گناه ناشی از اشتباهات افراد زمانی اتفاق می افتد که افراد برخلاف عقاید و باورهایشان و معیارهایی که جامعه برای رفتار افراد قابل قبول داشته است عمل کنند. این نوع احساس گناه وقتی ایجاد میشود که فرد به اطرافیان خود آسیب های جسمی و روانی وارد کند . این نوع احساس گناه را میتوان معادل عذاب وجدان تلقی نمود . علت این نوع احساس می تواند رعایت نکردن موازین اخلاقی مانند فریب کاری ، دروغ گفتن ، … و ناشی از اشتباهات خود فرد باشد . افرادی که به عهد خود وفا نمی کنند نیز در معرض این نوع احساس گناه قرار می گیرند. مشکل از جایی آغاز خواهد شد که شخص این احساس را مکرر برای خود یادآوری کند.

• پیش بینی گناه 

  یا احساس گناهی که از افکار اشخاص ناشی میشود این گناه نتیجه تفکر افراد درباره ی اقداماتی برخلاف معیارهای شخصی و جامعه می باشد .

          این نوع حس گناه فقط در فکر افراد پرورش پیدا میکند و شخص تصمیم میگیرد اقدام خاصی انجام ندهد و به اصطلاح به مرحله عمل نرسد .

           اما چون با اصول اخلاقی او هماهنگ نیست احساس گناه خواهد داشت .

• گناه وجودی

        این نوع ازحس گناه کمی پیچیده تر است و می تواند حس افراد را نسبت به ناعادلانه بودن و منصفانه نبودن زندگی توصیف کرد.

همچنین می توان احساس اشخاص را نسبت به تاثیر منفی که ممکن است بر زندگی دیگران داشته باشد توصیف کند.

 

همانطور که در متن اشاره شد، احساس گناه در بزرگسالی می تواند دارای اثرات مثبت و یا منفی باشد. از اثرات مثبت آن می توان اشاره کرد که فرد برای جلوگیری از تجربه این احساس گناه، از دست زدن به اقداماتی که با عرف جامعه و اصول خودش مغایر هستند اجتناب کرده و یا در صورت انجام به جبران آن بپردازد.

اما در نوع منفی که در صورت تکرار و یا شدت زیاد می توان از آن به عنوان اختلال یاد کرد، فرد درگیر این احساس در طولانی مدت می شود و توان رهایی از آن را ندارد. یا به واسطه داشتن صرفا افکاری مغایر با اصول اخلاقی و عرفی (مثلا فکر آسیب زدن به دیگری، فکر کفر گویی و…) دچار احساس گناه می شود. در این موارد لازم است که فرد برای پیشگیری از ابتلا به افسردگی، اضطراب و وسواس اقدام موثر انجام دهد.

مطالب پربازدید دیگر:

نقش بوی بدن در انتخاب شریک عاطفی

۳ روش علمی برای شاد بودن 

چرا وقتی زنان احساساتی میشوند مردان ناراحت می‌شوند؟ 

 

سایت مرکز مشاوره آرامش زندگی